Van 6 november t/m 4 december is de expositie ‘Pinas & Makata’ te zien, #1 uit de expositiereeks 23xSBK. SBK heeft altijd werk van Surinaams Afrikaanse kunstenaars verzameld. Onder de naam SBK Galerie 23 heeft zij dat de afgelopen jaren doorgezet. In de reeks 23xSBK duikt Galerie 23 in de SBK-collectie op zoek naar hedendaagse Afrikaanse, Surinaamse en Caribische pareltjes en combineert deze met werk uit de galerie. Obinna Makata en Marcel Pinas tonen in deze tentoonstelling beide mixed media werk waarbij stoffen een belangrijke rol spelen.
Makata maakt in zijn werk gebruik van Afrikaans textiel dat verwijst naar de culturele identiteit van zijn geboorteland Nigeria en Pinas gebruikt in zijn werk stoffen die verwijzen naar zijn Marron-afkomst. Naast mixed media werk, zal er een installatie van Marcel Pinas te zien zijn waarin deze stoffen zijn gebruikt.
Marcel Pinas
Marcel Pinas (1971) is een Surinaams beeldend kunstenaar van Marron-afkomst. Hij maakt o.a. installaties en mixed media werk. Zijn afkomst speelt een belangrijke rol in zijn werk: hij wil de cultuur van de Marron zichtbaar maken in zijn werk en deze zo voort laten leven. Centraal in Pinas’ werk staat de toekomst van Suriname, waar hij een bijdrage aan wil leveren. Zijn werk moet mensen aanzetten om de overgebleven kennis te behouden en vast te leggen.
De heldere kleuren van zijn werken vallen vaak als eerste op. Ze verwijzen naar de kleurige decoraties die de Marrons aanbrachten op, in en rond hun huizen. Op hun beurt zijn die weer een weerspiegeling van de kleuren van de rijkgeschakeerde natuur. Verder maakt Pinas gebruik van culturele objecten van de Marron, zoals delen van een boomstamkano, stukken peddels, olielampen, lepels en verschillende soorten stof. Deze stoffen zijn pangi stof, een geruite stof die gebruikt wordt voor lenden- en omslagdoeken en die de Marrons gebruiken bij hun Winti-rituelen. Ook maakt hij in zijn werk veel gebruik van Afaka tekens. Afaka is de taal van zijn streek.
Afgelopen april/mei exposeerde Pinas bij Club Solo in Breda. Rob Perrée schreef het volgende over de expositie daar:
“Het werk dat hij in Club Solo laat zien onder de titel Kibri A Kulturu (Behoud van de Cultuur) (…) is een opvallend voorbeeld van de manier waarop Marcel Pinas de idealistische boodschap die ook het Moengo-project onderscheidend maakt, vorm geeft. Vóór de opening stonden er in de benedenruimte 2850 met Pangi stof omwikkelde flessen. Dicht tegen elkaar. In slagorde. (…) Bij de opening werden al een aantal van die flessen spontaan door bezoekers, als een meerkoppige performance, ontdaan van hun verpakking. Later in de week gebeurde dat in de vorm van een workshop. Na de deconstructie gingen die lappen stof naar vrouwen achter hun naaimachines die de met geometrische patronen uitgevoerde, kleurige stukken stof aan elkaar naaiden tot lappen van drie bij drie meter. Die lappen werden vanaf het plafond neer gehangen. Op willekeurige plekken, ieder met hun eigen, natuurlijke drapering.
Pinas koos voor deze vorm van deconstructie omdat hij ervan overtuigd is dat de ‘performers’ zich op deze manier bewust worden van de rijkdom van de Marron cultuur. Die hebben ze letterlijk in handen gehad. De kijker voelt zich betrokken bij dat proces. Vanuit die gedachte redenerend is het niet vreemd om het uiteindelijke resultaat – 19 neerhangende stofsculpturen – te zien als een hoopgevend symbool voor het Surinaamse regenwoud. Daar vluchtten de tot slaaf gemaakten in om te ontkomen aan de Nederlandse overheersers. Daar wisten ze hun eigen cultuur te behouden en te ontwikkelen. En het is die rijke Marron cultuur die Pinas aangetast ziet worden door een niet-geïnteresseerde overheid die vergiftiging van de natuur – door goudwinning bijvoorbeeld – zonder enige schroom toestaat, zelfs bevordert. ”
Lees hier het gehele artikel dat Rob Perree schreef voor de catalogus van Club Solo in Breda.
Deze grote lappen stof zijn tevens in de expositie ‘Pinas & Makata’ bij Galerie 23 te zien. Speciaal voor de tentoonstelling in Club Solo maakte Marcel Pinas twee prachtige series van 50 multiples met de titel Afaka tembe (2022), lithografieën welke met de hand beschilderd zijn met acryl verf en beplakt met Pangi stof. Ieder exemplaar is daarin verschillend en dus uniek! Deze litho’s zijn ook te zien en te koop op de expositie bij Galerie 23.
Obinna Makata
Obinna Makata (1981) is een Nigeriaans kunstenaar die sculpturen, tekeningen en mixed media werken maakt. Hij wordt geïnspireerd door het dagelijks leven en de steeds veranderende cultuur van zijn leefomgeving. Zijn werken vertellen verhalen, die te maken hebben met alledaagse problemen in de hedendaagse Nigeriaanse samenleving.
De werken van Makata houden het midden tussen een tekening, een schilderij en een collage. Makata schetst op een grove manier met inkt en acryl zijn voorstellingen die hij gedeeltelijk ‘invult’ met stukken Ankara-stof. Die stoffen zijn met opzet Afrikaans van oorsprong en door de insider ook te herkennen als afkomstig uit, en dus typerend voor een bepaalde streek. Deze stof gebruikt hij als metafoor om de culturele identiteit en evoluerende sociale paradigma’s in Nigeria te onderzoeken.
Makata begon met stof te werken nadat hij achtergelaten restjes vond van zijn buurman die als kleermaker werkt. Sindsdien is dit Afrikaans textiel vooral te zien in zijn werken op canvas en papier. Hij beschrijft deze collages als ‘gebroken stukken van de Afrikaanse cultuur’ als reactie op de grote buitenlandse invloed die traditionele waardesystemen en artistieke processen die uniek zijn voor het continent blijft bedreigen.
Menselijke figuren staan veelal centraal in het werk van Makata. De kunstenaar tekent ze op een elementaire manier. Ze zijn herkenbaar als mens, maar ze staan ver af van de realiteit. De hoofden zijn vaak rechthoekig, de lichamen zijn teruggebracht tot een geabstraheerde vorm. Soms ontbreekt het lichaam helemaal en zijn alleen de armen afgebeeld.
